راهنمای ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

سامانه ملی املاک و اسکان کشور سامانه‌ای است که به منظور ثبت اطلاعات مربوط به املاک و محل سکونت افراد طراحی شده است. این سامانه که با عناوینی چون سامانه املاک و اسکان، سامانه ثبت املاک و حتی سامانه اسکان و املاک نیز شناخته می‌شود، تمامی مالکان و مستاجران را ملزم می‌کند که اطلاعات سکونتی و ملکی خود را در آن ثبت کنند. ثبت‌نام در این سامانه از سال ۱۴۰۰ برای سرپرستان خانوار (چه مالک و چه مستاجر) اجباری شده است تا دولت بتواند با ایجاد بانک اطلاعاتی جامعی از املاک کشور، وضعیت مسکن را شفاف‌سازی کند​.

در این مقاله به نحوه ثبت نام در سامانه املاک و اسکان می‌پردازیم و نکات مهم، مزایا و سوالات پرتکرار مرتبط با آن را بررسی می‌کنیم. با اجرای این راهنما، می‌توانید به‌صورت گام‌به‌گام در سامانه ثبت املاک ثبت‌نام کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید.

سامانه املاک و اسکان چیست؟

سامانه املاک و اسکان به عنوان یک سیستم متمرکز، برای ثبت اطلاعات املاک و مستغلات در کشور ایجاد شده است. این سامانه به دولت امکان می‌دهد تا داده‌های مربوط به بازار مسکن را جمع‌آوری کرده و بر اساس آن‌ها، سیاست‌های بهتری را برای کنترل و توسعه این بازار اعمال کند.

اگر به دنبال سرمایه‌گذاری در بازار مسکن هستید، ثبت اطلاعات ملکی در سامانه املاک و اسکان یک گام مهم و ضروری است. این سامانه به شما کمک می‌کند تا از اطلاعات دقیق و به‌روز ملک‌های موجود و بازار مسکن مطلع شوید. همچنین، با ثبت ملک خود در این سامانه، از مزایای قانونی و مالیاتی بهره‌مند خواهید شد که برای یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای بسیار ارزشمند است.

به‌علاوه، بازار مسکن به عنوان یکی از حوزه‌های پربازده سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید بهترین مناطق برای سرمایه‌گذاری در مسکن کجاست و چگونه می‌توانید با هوشمندی در این بازار ورود کنید، اینجا کلیک کنید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید و فرصت‌های سودآور را از دست ندهید.

اهداف سامانه املاک

• شفاف‌سازی اطلاعات ملکی: سامانه به شفافیت و کاهش تخلفات ملکی کمک می‌کند.
• بهبود سیاست‌گذاری‌های مسکنی: دولت با دسترسی به اطلاعات جامع، سیاست‌های مسکنی بهتری تدوین می‌کند.
• کنترل و تنظیم بازار مسکن: جلوگیری از سودجویی و کاهش اختلافات حقوقی بین مالکان و مستاجران.

نقش مالک و مستاجر در سامانه املاک

• مالکین: ثبت املاک در این سامانه به مالکان کمک می‌کند تا از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوند و ملک خود را به درستی ثبت کنند.
• مستاجران: ثبت اطلاعات اجاره به مستاجران امکان می‌دهد تا از تسهیلات مسکن مانند وام اجاره بهره‌مند شوند و در صورت بروز اختلاف با مالک، حقوق خود را به سادگی پیگیری کنند.

مراحل ثبت نام مالکان و مستاجران در سامانه املاک و اسکان

1. ورود به سامانه

برای شروع، باید به وبسایت سامانه املاک و اسکان به آدرس amlak.mrud.ir مراجعه کنید. در این سایت امکان ثبت نام به عنوان مالک یا مستاجر وجود دارد. در صفحه اصلی، باید نوع کاربری خود را انتخاب کنید (حقیقی یا حقوقی)

2. ثبت نام و ورود اطلاعات هویتی

پس از انتخاب یکی از این موارد بیاد از طریق سامانه پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، عملیات احراز حویت و ورود را انجام بدهید.

• اطلاعات هویتی خود را وارد کنید، مانند کد ملی و شماره تلفن همراه
• پس از وارد کردن اطلاعات، یک کد تایید به شماره تلفن همراه شما ارسال می‌شود که باید آن را وارد کنید تا هویت شما تایید شود.

3. وارد کردن اطلاعات ملک

• برای مالکان: شما باید اطلاعات مربوط به ملک را وارد کنید. این اطلاعات شامل آدرس ملک، متراژ، تعداد اتاق‌ها، کد پستی، شماره سند مالکیت و غیره است. همچنین لازم است که مدارک مربوط به مالکیت ملک، مانند سند مالکیت را بارگذاری کنید.
• برای مستاجران: در این مرحله باید اطلاعات قرارداد اجاره، شامل نام مالک، مدت قرارداد، مبلغ اجاره و دیگر جزئیات مربوطه را وارد کنید. همچنین باید نسخه‌ای از قرارداد اجاره را بارگذاری کنید.

4. تایید اطلاعات و دریافت کد پیگیری

در پایان، پس از بررسی و تایید اطلاعات وارد شده، سامانه به شما یک کد پیگیری می‌دهد که باید آن را برای پیگیری‌های بعدی نگه دارید. این کد نشان‌دهنده تکمیل موفقیت‌آمیز ثبت نام شما در سامانه املاک و اسکان است.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام در سامانه املاک

نوع کاربر	مدارک مورد نیاز
مالکان	1. کارت ملی 2. سند مالکیت ملک 3. کد پستی ملک 4. شناسنامه (در صورت لزوم) 5. شماره تلفن
مستاجران	1. کارت ملی 2. قرارداد اجاره 3. کد پستی ملک 4. شناسنامه (در صورت لزوم) 5. شماره تلفن

نکات مهم در فرآیند ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

• الزام برای همه سرپرستان خانوار: تمامی سرپرستان خانوار، اعم از مالک و مستاجر، موظف به ثبت اطلاعات سکونتی خود در سامانه املاک و اسکان هستند. این به معنای آن است که فرقی ندارد شما صاحب خانه باشید یا مستاجر؛ در هر صورت اگر سرپرست خانوار محسوب می‌شوید باید در این سامانه ثبت‌نام کنید. اعضای خانواری که سرپرست نیستند و خود مالک ملکی نمی‌باشند، نیازی به ثبت‌نام جداگانه ندارند.
• استفاده از شماره تلفن همراه به نام شخص: برای ورود و ثبت‌نام در سامانه، حتماً باید از شماره موبایلی استفاده کنید که به نام خودتان (شخص سرپرست خانوار) ثبت شده باشد. در هنگام ثبت‌نام، کد ملی سرپرست خانوار وارد شده و یک رمز یکبار مصرف به شماره همراه تأییدشده ارسال می‌شود. بنابراین قبل از شروع فرآیند، مطمئن شوید سیم‌کارتی که استفاده می‌کنید به نام شما است و به آن دسترسی دارید.
• آماده کردن اطلاعات ملک و سکونت: پیش از آغاز ثبت‌نام، اطلاعات ملک یا املاکی را که مالک آن هستید یا در آن سکونت دارید آماده کنید. این اطلاعات شامل کد پستی دقیق ملک، آدرس کامل، نوع مالکیت یا سکونت (مالک، مستاجر، سکونت رایگان نزد خانواده و غیره)، مشخصات مالک (در صورتی که مستاجر هستید) و مشخصات مستاجر (اگر مالک هستید و ملک شما مستاجر دارد) می‌باشد. برای نمونه، اگر ثبت نام مستاجران در سامانه املاک را انجام می‌دهید، باید علاوه بر اطلاعات محل سکونت خود، کد ملی و مشخصات صاحبخانه را نیز وارد کنید. همچنین اگر مالک چند واحد مسکونی هستید، باید اطلاعات همه آنها (اعم از خانه اصلی، خانه‌های فرعی، خالی یا اجاره‌داده‌شده) را درج نمایید.
• ثبت وضعیت تمامی املاک: در هنگام ورود اطلاعات در سامانه املاک و اسکان، برای هر ملک باید وضعیت بهره‌برداری آن را مشخص کنید. گزینه‌هایی مانند «ملک دارای سکونت (خودم ساکن هستم)»، «ملک دارای سکونت (شخص دیگری ساکن است)» یا «ملک خالی از سکنه» در سامانه وجود دارد. شما باید متناسب با شرایط هر ملک، گزینه درست را انتخاب کنید. به عنوان مثال، اگر خانه‌ای به نام شماست اما مستاجر در آن سکونت دارد، در بخش وضعیت سکونت باید گزینه «شخص دیگری ساکن است» را انتخاب کرده و مشخصات مستاجر را وارد نمایید. یا اگر هیچ فردی در ملکی ساکن نیست، باید آن را به عنوان خانه خالی ثبت کنید. دقت کنید که سامانه املاک برای خانه‌های خالی اهمیت ویژه‌ای قائل است؛ عدم ثبت آنها می‌تواند پیامدهای قانونی (مانند مالیات بر خانه‌های خالی) داشته باشد.
• به‌روزرسانی در صورت تغییرات: پس از تکمیل ثبت‌نام اولیه، اگر در آینده تغییری در وضعیت سکونتی یا ملکی شما رخ داد (مثلاً جابجایی به منزل جدید، تغییر مستاجر یا خرید یا فروش ملک)، حتماً اطلاعات خود را در سامانه ویرایش و به‌روز کنید. سامانه ملی املاک و اسکان امکان به‌روزرسانی اطلاعات را فراهم کرده است تا اطلاعات همواره دقیق و معتبر باقی بمانند. نگهداری اطلاعات صحیح در سامانه، شما را در برابر مشکلات احتمالی آتی (مثل مغایرت اطلاعات یا جریمه‌های قانونی) مصون می‌دارد.
• رعایت مهلت‌ها و تکالیف قانونی: ثبت‌نام در این سامانه یک الزام قانونی است و دولت برای عدم انجام آن ضمانت اجرا تعیین کرده است. در ابتدا برای ثبت اطلاعات، زمان‌بندی‌هایی براساس رقم آخر کد ملی سرپرستان خانوار اعلام شد و مهلت‌هایی تعیین گردید. هرچند ممکن است این مهلت‌ها تمدید شده باشند، توصیه می‌شود در اولین فرصت ممکن ثبت‌نام کنید و آن را به تعویق نیندازید. عدم ثبت‌نام یا درج اطلاعات نادرست می‌تواند عواقبی مانند جریمه و محرومیت از برخی خدمات را در پی داشته باشد که در ادامه مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد.

مزایای ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

ثبت اطلاعات مالکیت و اقامتگاه در سامانه املاک و اسکان، علاوه بر اینکه یک تکلیف قانونی است، مزایای متعددی نیز برای شهروندان و جامعه دارد:

• جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی و حفظ یارانه‌ها: مهم‌ترین فایده ثبت‌نام برای افراد، پیشگیری از پیامدهای قانونی عدم ثبت‌نام است. بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، مالکان در صورت ثبت نکردن املاک خود با جریمه مالیاتی مواجه می‌شوند و برای مستاجران نیز عدم ثبت اطلاعات سکونت، قطع یارانه و کمک‌هزینه‌های دولتی را به دنبال خواهد داشت. با ثبت‌نام به‌موقع در سامانه، از این جریمه‌ها و محرومیت‌های مالی پیشگیری کرده و حقوق خود را حفظ می‌کنید.
• دسترسی مستمر به خدمات دولتی: یکی دیگر از مزایای کلیدی ثبت‌نام در سامانه ملی املاک و اسکان این است که دریافت بسیاری از خدمات دولتی برای خانوارها منوط به انجام این کار شده است. به عنوان مثال، طبق اطلاعیه‌ها، افرادی که اطلاعات محل سکونت خود را ثبت نکرده باشند ممکن است در آینده در دریافت خدماتی نظیر صدور یا تمدید گواهینامه رانندگی، برق و سایر انشعابات، افتتاح حساب بانکی، دریافت دسته چک و سایر خدمات دولتی با مشکل یا محدودیت مواجه شوند. بنابراین با ثبت اطلاعات خود، از تداوم دسترسی به این خدمات اطمینان حاصل خواهید کرد.
• مشارکت در سامان‌دهی بازار مسکن و شفافیت اطلاعات: ثبت دقیق اطلاعات املاک توسط همه مالکان و مستاجران، به دولت امکان می‌دهد که بانک اطلاعات جامع و به‌روزی از وضعیت مسکن کشور داشته باشد. این شفافیت اطلاعاتی مزایایی کلی برای جامعه دارد؛ از جمله شناسایی خانه‌های خالی برای اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی (که می‌تواند به افزایش عرضه مسکن و کنترل قیمت‌ها کمک کند) و برنامه‌ریزی بهتر برای تامین مسکن اقشار مختلف. هرچه داده‌های سامانه املاک و اسکان کامل‌تر باشد، تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه مسکن دقیق‌تر و به نفع عموم مردم خواهد بود.
• سهولت انجام امور اداری مرتبط با نشانی و ملک: با ثبت یک‌باره اطلاعات محل سکونت و املاک در سامانه ملی املاک، سوابق معتبری از نشانی محل سکونت شما در اختیار نهادهای ذیربط قرار می‌گیرد. بدین ترتیب در بسیاری از امور اداری آینده، نیازی به ارائه مکرر مدارک کاغذی برای اثبات محل سکونت یا مالکیت نخواهید داشت. برای مثال، در ثبت نام فرزندان در مدارس، دریافت وام‌های مسکن، یا سایر فرایندهای اداری، ممکن است استعلام خودکاری از سامانه املاک انجام شود که کار شما را تسهیل می‌کند. به طور خلاصه، سامانه املاک با یکپارچه‌سازی اطلاعات، فرآیندهای مرتبط با آدرس و ملک را برای شهروندان ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند.
• حفظ حقوق مالکیت و سکونت: درج اطلاعات ملک در سامانه املاک و اسکان به نوعی سند‌دار کردن وضعیت سکونتی شما در سطح ملی است. این کار می‌تواند در آینده به حفظ حقوق مالکیت شما کمک کند و از سوء‌استفاده‌های احتمالی جلوگیری نماید. همچنین مستاجران با ثبت اقامت خود در یک ملک، خیالی آسوده‌تر از جهت ثبت رسمی سکونت‌شان خواهند داشت. هرگونه تغییر در وضعیت سکونت (مثلاً تخلیه ملک توسط مستاجر) نیز در سامانه ثبت می‌شود که شفافیت روابط مالک و مستاجر را افزایش داده و از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند.

پیامدهای عدم ثبت نام در سامانه املاک

عدم ثبت نام در سامانه املاک و اسکان ممکن است عواقب مختلفی داشته باشد، از جمله:

• محرومیت از تسهیلات دولتی: اگر اطلاعات ملکی خود را ثبت نکنید، ممکن است از دریافت تسهیلاتی مانند معافیت‌های مالیاتی یا وام‌های مسکن محروم شوید.
• جریمه‌های مالی: طبق قوانین جدید، ثبت‌نام در سامانه برای تمامی مالکان و مستاجران اجباری است و عدم ثبت‌نام ممکن است جریمه‌های مالی به همراه داشته باشد.
• محدودیت در خدمات ملکی: ثبت اطلاعات در سامانه، دسترسی به خدمات ملکی را برای شما تسهیل می‌کند. در غیر این صورت، ممکن است با مشکلاتی در معاملات ملکی مواجه شوید.

جمع‌بندی

در پایان، تاکید می‌کنیم که سامانه ملی املاک و اسکان به عنوان یک طرح ملی، نیازمند همکاری همه مردم است. با ثبت‌نام به‌موقع و درج صحیح اطلاعات در این سامانه، علاوه بر بهره‌مندی از مزایای ذکر شده، به دولت در برنامه‌ریزی بهتر بخش مسکن کمک خواهید کرد. اگر تاکنون در سامانه املاک ثبت‌نام نکرده‌اید، توصیه می‌شود همین امروز نسبت به این کار اقدام کنید تا ضمن کسب آرامش خاطر از جهت انجام تکالیف قانونی، از خدمات آتی محروم نشوید. با رعایت نکات ذکر شده در این راهنما، فرآیند ثبت نام در سامانه املاک و اسکان برای شما آسان‌تر خواهد بود. در صورت نیاز می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به آن پاسخ بدهند.

سوالات متداول